Historische Huizen Maarn-Maarsbergen - Inleiding Naamlijst

Inleiding

Hieronder een lijst van historische huizen in Maarn en Maarsbergen. Deze lijst is opgesteld aan de hand van de enorme hoeveelheid gegevens die Herman Postema heeft verzameld bij zijn onderzoek naar de bewoningsgeschiedenis van Maarsbergen en Maarn. Waar mogelijk wordt deze lijst gecorrigeerd en uitgebreid aan de hand van verder onderzoek.

Bij ieder huis wordt doorverwezen naar een lijst van pachters/eigenaars. Bij ieder pachter/eigenaar wordt doorverwezen naar diens familiepagina met genealogische gegevens. Deze familie pagina's bevatten genealogische aantekeningen die in de loop der jaren ontstonden als bijproduct van historisch onderzoek van allerlei bronnen betreffende Maarn en Maarsbergen. Op deze wijze wordt een beeld gegeven van de bewoning van Maarn en Maarsbergen in vroeger tijden. Wie pachtte en/of bezat en/of bewoonde welk huis?

De hoofdletters bij de huizen van Maarsbergen verwijzen naar de hofsteden zoals deze voorkomen op de 'Caarte van de Ambachts Heerlikheid en Landerije van Meersbergen Ao 1716' van Justus van Broeckhuijsen.

Dit onderzoek is nog in volle gang, deze klus is nog lang niet af! Voor Maarsbergen zijn al vele historische huizen door Herman Postema onderzocht, Hij ging daarbij uit van een lijst van huizen in Maarsbergen uit 1811. Inmiddels heeft hij ook al een aantal huizen van Maarn aangepakt!

Ik heb zelf het Kadaster van 1832 als voorlopig eindpunt genomen. Hierin worden alle percelen en bebouwing en het eigendom daarvan heel precies opgesomd en is dus zeker dat je alle huizen van dat moment te pakken hebt. Er wordt later, zeker na 1832 (aanleg spoorweg), veel bijgebouwd, waaronder ook de meeste buitenplaatsen, maar ook boerderijen en woonhuizen. Misschien kunnen we daar later nog een selectie van opnemen ...

Ook de burgerlijke stand geeft informatie over de bewoning. De resultaten van dit onderzoek staan onderaan deze pagina. Dit geeft een gedetailleerd beeld van de bewoningsgeschiedenis van Maarn en Maarsbergen in de periode 1850-1921.

Zoals alles in het CHC Kladblok zijn alle vermelde gegevens voorlopig, zijn er nog talloze vragen en er kan nog heel wat informatie worden geverifieerd en toegevoegd.

Huizen van Maarn

In onderstaande tabel van huizen van Maarn staan per huis de naam, de bestaansperiode en of het voorkomt op de website Historische Huizen (HH). Verder wordt per huis de naam van het perceel gegeven waaronder het voorkomt de Tiendkaart 1751, het Maatboek 1810 en/of het Kadaster 1832. Vervolgens wordt het huisnummer van de Lijst van Huizen 1811 (Nr) en het huidige adres gegeven. Staat dit adres tussen vierkante haken dan gaar het om een aanduiding van de plaats waar het huis ooit gestaan heeft.

Naam van het Huis	Periode	HH	1751	1810	1832	Nr	Adres
Aarendal	in 1751 - 1993	X	Eng1-5a	5	A215	2	[Kapelweg]
Alendall | Alendal	voor 1450 - 1888	X	Veen 18a				[Planetenbaan]
Berkenzand | Berkenzaad	ca 1025 - heden	X	Birck 7d	97-9	A360	9	Vinkenbuurtweg 6
Birckesteijn | De Birk	voor 1659 - 2000	X	Birck 9C	101-2	A342	12	[Dwarsweg]
Brummelsbergen	voor 1799 - 1944	X		130	A559	16	[Brummelsbergen]
Colverschoten | De Pol	voor 1440 - 1914	X	Eng1-1a	1-4?	A222	1	[Hertenlaan]
De Craelmeestersbouwing	ca 1432 - heden	X	Eng2-7a	73	A101	8	[Krönerweg 3]
Eickelenburgh | Schuere	in 1357 - heden	X	Haar 28	153-6	A510	14	Dwarsweg 5-7
De Haar	voor 1440 - heden	X	Haar 29	157-9	A505	13	Dwarsweg 1-3
Herdershoef	in 1751 - 1888	X	Eng1-6a	6-7	A208	3	[Plattenberg]
De Heuvel	in 1440 - heden	X	Eng2-9a		A095		Hoekenkamp 3
De Hoekenkamp | Zeldenrust	voor 1832 - heden	X			A086bis		Hoekenkamp 5
Hoog en Laag Kanje	in 1536 - ca 2000	X	Birck 3b	89	A426	11	[Laan v Laag Kanje]
Mandersloot	voor 1646 - heden	X	Haar 21b	127-9	A534	15	Brummelsbergen 2
De Meenthoeve | Noordwegen	1806 - heden	X		138-40	A583	17	Meentsteeg 10
Het Misverstand	voor 1793 - heden	X		91	A409	10	Vinkenbuurt 1?
Naamloos Huis op A113	in 1832	X			A113	7	[Ted Visserweg]
Naamloos Huis op A198	in 1832 - heden				A198		Vinkenbuurtweg ?
Naamloos Huis op A201	in 1832 - voor 1970	X			A201		[Vossenlaan]
Naamloos Huis op A246	in 1832 - heden	X			A246		De Venen 7
Naamloos Huis op A251	voor 1832 - 1850	X			A251		[De Venen]
Naamloos Huis op A321	in 1832 - voor 1901				A321		[Meentsteeg]
Naamloos Huis op Birck-6T	in 1751 - voor 1810		Birck 6T				[Vinkenbuurtweg]
Naamloos Huis op Eng1-7a	in 1751 - voor 1810		Eng1-7a
De Peppel Enk	ca 1805 - heden	X			A076		Hoekenkamp 2
De Plattenberg	ca 1134 - heden	X	Eng2-1	78	A120	5	Amersfoortseweg 36
Sparrenberg	voor 1674 - 1901	X	Eng1-12b	10-1	A196	4	[Ted Visserweg]
Het Steenbeek	voor 1719 - 1960	X	Eng2-8	72	A111	6	[Steenbeek]

Huizen van Maarsbergen

In onderstaande tabel van huizen van Maarsbergen staan per huis de naam, de bestaansperiode en of het voorkomt op de website Historische Huizen (HH). Verder wordt per huis de hoofdletter aangegeven waaronder het voorkomt op de kaart van Justus van Broeckhuizen van 1716 en het nummer van het perceel volgens het kadaster van 1832, het nummer op de Lijst van Huizen 1811 (Nr) waarbij nummer 28 ontbreekt en tenslotte het huidige adres. Staat dit adres tussen vierkante haken dan gaar het om een aanduiding van de plaats waar het huis ooit gestaan heeft.

Naam van het Huis	Periode	HH	1716	1832	Nr	Huidig adres
Het Blauwe Huis	ca 1751 - heden	X		C371	9	Woudenbergseweg 42
De Bovenplaats | Bovenste Plaats	voor 1134 - ca 1960	X	G	B129	5	[Maarnse Grindweg]
De Brink	1577 - heden	X	D	C308	7	Maarnse Grindweg 47
Buurteinde	voor 1134 - heden	X	H	B064	6	Buurtsteeg 4
De Cruijvoort	1584 - heden	X	C	C313	8	Maarnse Grindweg 49
De Griftheuvel | Driestapel	in 1832 - heden	X		C269		Griftdijk 2
Groot Altena	voor 1134 - 1886	X	O	C460	13
Groot Haksvoort	voor 1124 - heden	X	S	C083	22	Rottegatsteeg 5
Groot Rumelaar | 't Hoekske	voor 1417 - heden	X		C018	20	Rumelaarsweg 18
De Grote Valkeneng	voor 1134 - 1848	X	B	C519	11	[Woudenbergseweg]
Grote Bloemheuvel	voor 1134 - heden	X	J	C295	27	Woudenbergseweg 3
De Kikvorsch | Bergveld	voor 1134 - heden	X	F	B108	4	Buurtsteeg 5
Klein Altena	ca 1704 - heden	X		C452	12	Altena 12
Klein Haksvoort	voor 1132 - heden	X	R	C095	23	Rottegatsteeg 3
De Kleine Valkeneng	voor 1536 - heden	X	V	C488	10	Woudenbergseweg 40
De Kleine Bloemheuvel | Kooihuis	ca 1535 - heden	X	M	C343	16	Woudenbergseweg 44
De Kleine Vossen	ca 1730 - heden	X		B103	3	Buurtsteeg 1?
De Koedam	voor 1832 - heden	X		C479		Scherpenzeelseweg 1
Het Kooijhuijsje	voor 1535 - ca 1840	X		C362	15	[Spoorlaan]
Koudhoorn	in 1832 - ca 1950	X		C401	14	[Koudelaan]
De Lammersdam	ca 1530 - heden	X	T	C028	21	Rottegatsteeg 7
De Meente	voor 1517 - heden	X	L	C280	25	Woudenbergseweg 92A
De Meijenhorst	voor 1134 - heden	X	P	C428	19	Griftdijk 15
Naamloos Huis op B033	in 1832 - voor 1932			B033		[Oude Wijkerweg]
Naamloos Huis op C353	in 1832 - heden	X		C353		Spoorlaan 2
Naamloos Huis op C495	voor 1764 - heden	X		C495		Woudenbergseweg 38
Naamloos Huis op C543	in 1832 - ca 1847			C543		[Wijkerweg]
Het Proosdijhuis | Kasteel	voor 1134 - heden	X	A	C551	1	Maarnse Grindweg 30
Het Rottegat	voor 1132 - heden	X	Q	C551	18	Rottegatsteeg 4
Ruvoort	voor 1133 - voor 1440			C145		[Rottegatsteeg]
De Teut	voor 1132 - ca 1920	X	N	C226	24	[Griftdijk]
Het Uilegat	voor 1132 - 1852	X	K	C226	26	[Woudenbergseweg]
Het Vossenbos	in 1832 - heden			B099		Maarnse Grindweg 28
Veenenzicht | Veensigt	ca 1800 - heden	X		C224	17	Haarweg 15
De Vossenplaats | De Grote Vossen	ca 1534 - voor 1832	X	E	B100	2	[Buurtsteeg]

Huisnummers

De eerst bekende lijst van huisnummers in Maarn en Maarsbergen is te vinden bij het RAZU in Wijk bij Duurstede in het archief van de voormalige gemeente Maarn T00158-12 Lijste van genommerde Huijsen onder Maarn en Maarsbergen. Het stuk is ongedateerd maar stamt gezien de plaatsing waarschijnlijk van rond 1811 in de Franse tijd.

In Maarn worden 17 huizen genoemd.

Bij vergelijking met de bebouwing die is aangegeven op de figuratieve kaart uit het Maatboek van Maarn 1810 blijkt dat er nog wel enkele openstaande vragen zijn. Met name de positie en volgorde van de huizen/hofsteden op de Maarnse Eng zijn nog niet helemaal duidelijk.

1 - de Pol

Is niet ingetekend op de figuratieve kaart?

2 - Alendaal

Dit is waarschijnlijk het latere Aarendal.

3 - het Huijs van van den Berg

Dit is het latere Herdershoef.

6 - Steenbeek

Gezien de volgorde van nummering zou je hier eerst de Craelmeestersbouwing verwachten. Er was dus wél een huis met de naam Steenbeek, maar de locatie blijft vooralsnog onduidelijk.

7 - Gijs Meesters Huijsje

Dit is mogelijk het Huis op A111.

8 - Roembeek's Huijsje

Waarschijnlijk is dit de Craelmeestersbouwing.

12 - de Berk

Dit is het latere Birckesteijn.

17 - Noordwegen

Waarschijnlijk een voorganger van de Meenthoeve.

In Maarsbergen worden 28 huizen opgesomd.

Enkele huizen uit de lijst zijn nog niet geïdentificeerd.

5 - de Plaats van Hannis Budding

Er is wel een Johannes Budding bekend die in 1832 wordt genoemd als eigenaar van een Huis op perceel A246 aan De Venen in Maarn. Het zou kunnen dat hij eerst op de Bovenplaats woonde.

6 - van Corn's Dirksen

Cornelis wordt 1791-1809 genoemd als pachter van Buurteinde, waarschijnlijk wordt deze hofstede bedoeld.

28 - het Schaaphok

Omdat alle huizen die rond 1810 bestonden een nummer hebben wordt hiermee waarschijnlijk géén huis mee bedoeld.

Burgerlijke stand

In de boeken van de burgerlijke stand werd onder meer bijgehouden welke inwoners wanneer in welke huizen verbleven. De boeken van de burgerlijke stand van Maarn en Maarsbergen zijn inmiddels allemaal onderzocht en in schema gezet. Hiermee is de bewoning van Maarn en Maarsbergen voor de periode 1850-1921 gedetailleerd in kaart gebracht. Bij ieder huisnummer wordt vermeld wie er gewoond hebben. De namen zijn gelinkt aan de familiepagina's waar deze naam in voorkomt. In een aantal gevallen sluit dit aan bij de gegevens die Herman Postema bij zijn onderzoekingen boven water bracht.

• Periode 1850 - 1859
• Periode 1860 - 1869
• Periode 1870 - 1879
• Periode 1880 - 1889
• Periode 1890 - 1921

In de latere boeken van de burgerlijke stand worden bij een hoofdbewoner vaak meerdere huisnummers gegeven. Dit kan te maken hebben met het hernummeren van huizen, maar ook met verhuizingen. Dit betekent dat (vooralsnog) de nummering van van huizen vanaf 1810 nog niet duidelijk is!

Bronnen

De Erfenis van Ridder Fulco

Studie over het ontstaan van Maarsbergen door Herman Postema, uitgave van Nabij Producties, 2019, ISBN 9789492055668

Website Historische Huizen

Opgezet door Herman Postema in samenhang met bovenstaand boek, zie met name de huizen van Maarn en Maarsbergen.

Website Maarn Maarsbergen Natuurlijk

Zie het hoofdstuk Cultuurhistorie en daarbinnen de onderdelen Monumenten, Historische objecten, Beeldbank ZO-Utrecht en Kaarten.

Maarn, Geschiedenis en Architectuur

Resultaat van de Monumenten Inventarisatie Provincie Utrecht voor de gemeente Maarn door Hans Lägers en Karen Veenland Heineman mmv de CHC, uitgave van Uitgeverij Kerkebosch BV Zeist 2003, ISBN 9067203165

Boerenbouw op Herengoed

Monografie van David Vroon en Erik Somsen in 9-2003 uitgegeven door de CHC ter gelegenheid van de Open Monumentendag. Beschrijft de ontginning en agrarische geschiedenis van Maarsbergen.

De Marke Mandron/Manderen

Monografie van David Vroon en Kees van Lambalgen in 9-2001 uitgegeven door de CHC ter gelegenheid van de Open Monumentendag. Beschrijft de onginning en agrarische geschiedenis van Maarn.

800 Jaar Maarsbergen

De geschiedenis van Maarsbergen verteld door A. F. Bakker. Gedrukt door Vada Maarsbergen in 1968. Met vele illustraties.

Maarn-Maarsbergen in de loop der eeuwen

De geschiedenis van Maarsbergen verteld door de oud gemeentesecretaris J. P. Briedé. Productie en realisatie door de Lions Club Maarn-Maarsbergen in 1993.