Toelichting:
Het onderstaande verhaal over de oude boerderij "De Swaen" is waarschijnlijk omstreeks 1992 geschreven door Gerrit Jan van Roekel. Het is onbekend waar hij de gegevens heeft opgediept. Bij het verhaal hoort een kopie van een zeer oude foto die niet erg duidelijk is, daarom is een recente opname bijgevoegd, gemaakt omstreeks 2002.
NOTE: For the english translation of this story click here.
Reeds op een kaart van 1723 komt de boerderij voor met bovengenoemde naam.
Nu 1992 staat de boerderij nog aan de Dijkgraaf 11 te Bennekom. Ten onrechte
heeft de boerderij later de naam "De Dijkgraaf" gekregen, welke naam ook op
een aanzichtkaart van de boerderij voorkomt. Het zou jammer zijn de echte naam
van de boerderij te vergeten. Vermoedelijke eigenaar vóór 1829 is Geurt van
Steenbeek geweest en als dochter Hendrikje trouwt met
Geurt van Roekel Jac. Zn. geboren op 16 maart 1806
komen zij waarschijnlijk doordat ze erven op de boerderij. In 1832 staat althans
Geurt van Roekel als eigenaar genoteerd. Deze Geurt van Roekel is buurtmeester
geweest, van de Bennekomse Benedenbuurt, van 1845 tot zijn overlijden november
1884, ruim 39 jaar dus. Uit het huwelijk werden 9 kinderen geboren, 5 jongens
en 4 meisjes. In 1866 overlijdt Hendrikje van Roekel-Steenbeek en zal Geurt
doorgeboerd hebben, met Rijkje of zoals ze later werd genoemd tante Riek als
Huishoudster en Geurt Jr. als boer. Rijkje was de jongste
dochter en Geurt de jongste zoon die nog thuis was. De jonste zoon, Willem is dan
al naar Arnhem vertrokken in een leraarsbetrekking. Willem is pas op latere leeftijd
getrouwd.
Geurt Jr trouwt in 1880 met Jantje van Pothoven, weduwe van Gerrit Blankenstein.
Ze heeft uit haar eerste huwelijk twee kinderen [Opmerking: een dochter Anna
en een zoon Bert die de naam van Roekel aannnemen en beiden meegaan naar de USA],
volgens de burgerlijke stand geboren te Kamerik. Geurt en Jantje krijgen samen
nog 7 kinderen, 6 zonen en 1 dochter. Geurt Sr is dan al 74 jaar en 4 jaar later
in 1884 is hij overleden. De verdeling van de erfenis volgt pas in 1886 en Geurt Jr
wordt eigenaar van de boerderij en waarschijnlijk krijgt Rijkje, die dan al getrouwd
is met Jan Kroesbergen, ook een gedeelte van de grond. Bij de verdeling van de
buurtgronden in 1889 staat op de lijst van geërfden de jonge Geurt als eigenaar
geërfden ingeschreven onder nr 194. Bewijs dus dat hij wettelijke eigenaar van
"De Zwaan" was.
In 1892 vertrekt Geurt van Roekel met zijn vrouw Jantje en hun 7 kinderen, met vermoedelijk alleen de oudste dochter Blankenstein[Zie de opmerking hierboven], naar Sioux Center in de staat Iowa in Amerika. De boerderij gaat over in handen van broer Willem de leraar. Wat de reden is geweest dat Geurt naar Amerika trok is moeilijk meer te achterhalen. Wel is bekend dat in 1892 uit de gemeente Ede 133 personen naar Amerika emigreerden, waarvan het merendeel als reden de economische toestand in Nederland opgaven. Het was voor boeren een slechte tijd en Geurt met zijn 6 jongens zal gedacht hebben, hoe moeten ze hier straks de kost verdienen. In bennekom waren juist dat jaar ook nogal wat kerkelijke problemen. Er had een afscheiding plaats uit de nog jonge Gereformeerde Kerk naar de Christelijk Gereformeerde Kerk. Of ook deze kerkelijke strijd mee heeft gespeeld is niet te zeggen. Willem die de boerderij overnam zag meer heil in de kindertjes te onderwijzen dan in het boeren en verhuurt "De Zwaan" aan Martinus Joosten. Joosten deed paardenhandel ,dus heel veel grond had hij niet nodig. De man op de foto, met kar en paard is Martinus of Tinus zoals hij ook wel werd genoemd of ook wel nog meer afgekort, gewoon Ties.
Een schoondochter van deze Martinus Joosten woont nu nog in de oude boerderij [Opmerking: dit was in de zomer van 2005 nog steeds het geval] maar een nieuwe "De Zwaan" is er naast gebouwd. Hier woont een kleindochter van de paardenkoopman. Jammer dat deze heel oude monumentale boerderij nu moet worden afgebroken. Maar restauratie is al bijna niet meer mogelijk. Veel is er al eerder veranderd aan de oude boerderij. De achtergevel en de beide zijmuren waren vroeger van hout, doch in de loop der jaren zijn deze vervangen door steen. De oude schuur achter de boerderij staat er nog maar is een stuk verlengd om meer ruimte te krijgen. De oude hooiberg is afgebroken, maar één van de bergroeden die de kap hebben gedragen is nog te zien tegen één van de gevels en doet nu dienst als drager voor de TV antenne. We hopen dat de kleindochter het nieuwe huis van de oude naam zal voorzien zodat deze naam althans behouden blijft.
Note: The following story about the old farm house "De Zwaan" has been
written probably about 1992 by Gerrit Jan van Roekel.
It is unknown where he found the historical facts and figures. With the story
came a very old picture of poor quality, therefore a recent photo has
been added, taken about 2002.
As early as on a map of 1723 there occurs a farm with the name mentioned
above. Now in 1992 the farm house is still there at the address Dijkgraaf 11
in Bennekom. The farm was unjustly renamed "De Dijkgraaf" lateron, this name is
also on the old picture. It would however be a pity to forget the old name.
Presumably before 1829 the owner has been Geurt van Steenbeek and when his
daughter Hendrikje marries Geurt van Roekel Jac. Zn.
born on March 16-th, 1806 the couple inherits the farm and are going to live
in it. In 1832 Geurt is registered as owner. This Geurt van Roekel has been
"buurtmeester" [master of the neighbourhood] of the lower neighbourhood of
Bennekom [the municipality of Bennekom consisted of two neighbourhoods,
the upper neighbourhood in the lower western part of the village and the
upper neighbourhood on the higher eastern part of Bennekom] from 1845 to
his death in november 1884, so for more than 39 years. From this marriage
9 children were born, 5 boys and 4 girls. In 1866 Hendrikje van Roekel - Steenbeek
dies and Geurt will have continued farming with daughter Rijkje, lateron also
named "aunt Riek", as housekeeper and Geurt Jr. as
farm hand. Rijkje was the youngest daughter and Geurt the youngest son still
living at home. At that time the youngest son Willem had already departed to
Arnhem where he was a teacher. Willem married later in life.
In 1892 Geurt van Roekel with his wife and 7 children, presumably with only
the oldest Blankenstein stepdaughter [See the remark above], to Sioux
Center in the state Iowa in America. The farm comes in the possession of
younger brother Willem, the teacher. It is difficult to find out the reason for
the emigration of Geurt Jr and his family. It is known however that in 1892
133 inhabitants of the municipality of Ede [of which Bennekom then was a part]
emigrated to the U.S.A., most of whom because of the bad economical situation
in Holland. It was a difficult time for farmers and Geurt with his 6 boys might
have thaught: how can these boys of mine make a living here in the future?
Also there were quite a number of problems in the church of Bennekom. There
had been a separation from the, at that time still young, Reformed Church
to the Christian Reformed Church [in Holland we have a lot of different
churches, often differing on minute theological details]. We do not know
whether also these church difficulties played a part in the dicision of Geurt to
emigrate. A daughter-in-law of this Martinus Joosten still lives on the old farm
[Remark: this was still the case in the summer of 2005] but a
new house has been built beside it. Here lives a grand daughter of the
horse salesman Martinus Joosten. It is a pity that the old farm is on the
nomination to be demolished. Restauration seems to be almost impossible.
Much has been changed to the old farm house. The back- and side facades
were constructed of wood in the old time but replaced by brick walls.
The old barn is still there but has been elongated to get more space.
The old hay stack has been demolished but one of the rods which beared
the roof can be seen along one of the facades and now serves as support
for the television antenna. We hope that the granddaughter of Martinus will
give het new house the old name so that it will conserved.
Farm house "De Swaen"
Geurt Jr marries Jantje van Pothoven in 1880, widow of Gerrit Blankenstein.
She had two children from her previous marriage [Remark: a daughter Anna
and a son Bert who both take the name van Roekel and both emigrate with the
rest of the family to the USA], both born in Kamerik. Geurt en Jantje get
7 children, 6 sons and 1 daughter. Geurt Sr is already 74 year then and 4
years later in 1884 he dies. The division of the inheritance follows in
1886 and Geurt Jr becomes owner of the farm and presumably Rijkje, at that
time already married to Jan Kroesbergen, inherits a part of the farm land.
At the occasion of the division of the common land of the "buurt" [when the
lower neighbourhood ceased to exist its possessions were divided among the
official members] in 1889 Geurt Jr is registered on the official list of members
as owner of the farm and land under number 194. This proves that he was the
legal owner of the farm "De Zwaan".
Willem, who took over the farm, liked teaching children mor than farming and
rented it to Martinus Joosten. Joosten was in the horse sales business, so
he did not need much land. The man on the old picture, with horse and wagon,
is Martinus Joosten, or Tinus as he was mostly called, or even shorter,
just: Ties.